22 tot en met 26 september

Dit is natuurlijk de week geweest van de onrust rond het winkelcentrum Meijhorst en de maatregelen die ik heb genomen. Er is nogal wat ophef over het feit dat ik het expliciet gehad heb over Nijmeegse jongeren van Marokkaanse afkomst. GroenLinks had zelfs al mondelinge vragen voor de raadsvergadering van 24 september aangekondigd. Stigmatiseert dat niet de hele Marokkaanse bevolking? Ik had vanwege familieomstandigheden niet de mogelijkheid die ter plekke te beantwoorden, dat zal een volgende keer gebeuren.

Mijn standpunt is volgens mij echter wel duidelijk. Het blijkt dat van de 56 jongeren die ik een verblijfsverbod in de avond en nacht rond het winkelcentrum heb opgelegd, meer dan driekwart van Marokkaanse afkomst is. De groep daaronder van tussen 12 en 18 jaar bestaat zelfs nagenoeg geheel uit Marokkanen. Gegevens van politie en wijkmanagers laten zien dat in andere wijken zoals Neerbosch Oost en Hatert overlastgevende jongeren eveneens dezelfde culturele achtergrond hebben. Men vindt elkaar overigens ook over de grenzen van de wijken heen. Cijfers van ons bureau Onderzoek en Statistiek laten zien dat Marokkaanse jongens percentueel fors oververtegenwoordigd zijn in de contacten met politie en justitie, niet zo erg als minister Ter Horst landelijk aangeeft (1 op de 5 jongens tussen 18 en 24), maar wel in die richting. ‘Overlast’ klinkt nog gematigd, alsof het alleen gaat over een beetje herrie maken en op straat hangen. Maar er is meer aan de hand: intimidatie, vernielingen, brandstichtingen, geweldpleging, agressie jegens politie en bewaking, onduidelijke inkomsten hebben en snelle verplaatsingen in dure of huurauto’s, ’s nachts op straat verblijven.

Onder Marokkaanse jongens bestaat nu eenmaal een toenemend probleem. Als we dat signaleren, moeten we het ook benoemen. Niet om stoer te doen of mee te bewegen op golven van kwaadaardig populisme a la Wilders, maar omdat verzwijgen verhullen is, terwijl de buurten, de jongerenwerkers, de wijkagenten en de wijkmanagers heel goed weten over welke jongeren het gaat. Een overheid die dan het probleem niet benoemt maar politiek correct veralgemeniseert, verliest geloofwaardigheid. De sociaal-culturele achtergrond speelt wel degelijk een rol in gedrag en als we dat expliciet maken, kunnen we ook werken aan oplossingen. Als gemeente, politie en justitie, maar ook in overleg met Marokkaanse zelforganisaties, ouders en andere betrokkenen. We zullen een apart project aanpak Marokkaanse probleemjongeren starten. Dat deed Nijmegen eerder met Antilliaanse probleemjongeren, die we ook met naam en toenaam benoemden. Daar hoor ik niemand over.

Het debat in de Tweede Kamer over Marokkaanse jongeren in Gouda, Amsterdam en elders leverde overigens betrekkelijk weinig bruikbaars op. Ik zit niet te wachten op het leger in onze wijken (PVV) of vliegende brigades van specialisten die het bestuur komen overnemen als er iets in een van onze wijken gebeurt (VVD). Overtrokken reacties. Minister Ter Horst wil met de burgemeesters van de betrokken steden om de tafel gaan zitten. Dat kan nooit kwaad, maar ik verwacht daar niet veel van. Guusje heeft de neiging alleen maar te denken in termen van meer bevoegdheden voor burgemeesters om alle sociale problemen van ons land op te lossen. Helaas werkt het zo niet.

De maatregelen die ik heb genomen zijn gepast gelet op de ernst van de feiten. De komende weken geldt een verblijfsverbod tussen 18 en 08 uur voor de betrokken groep. De jongeren kregen allemaal een brief thuis of ter plekke uitgereikt. Er wordt stevig opgetreden als ze het verbod overtreden. Ook nemen we fysieke maatregelen om beter toezicht en controle te kunnen uitoefenen en potentiële daders uit de anonimiteit te halen, onder meer door mobiel cameratoezicht.

Mijn week werd verder nogal beïnvloed door persoonlijke omstandigheden. De oudste broer van Machteld lag in kritieke toestand in een Gronings ziekenhuis, vanzelfsprekend heb ik woensdag mijn werk onderbroken om daar te zijn. Gelukkig gaat het nu iets beter na nieuw operatief ingrijpen. Voor de uitvaart en begrafenis van oud-raadslid Rob Bloem donderdagmiddag keerde ik terug naar Nijmegen. Op verzoek van Rob zelf - al een half jaar geleden was hij bezig met zijn begrafenis - hield ik een in memoriam aan het einde van de kerkdienst in de Cenakelkerk van de Heilig Landstichting. Een mooie dienst en een sobere plechtigheid op de begraafplaats in Beek op een prachtige nazomerdag. Er was grote belangstelling, Rob wordt door velen herdacht.

Verder werd er deze week natuurlijk ook nog gewoon gewerkt. Ik sprak vanzelfsprekend met politie en veiligheidsadviseurs over de problemen in de Meijhorst, bezocht het winkelcentrum en omgeving en sprak met winkeliersvoorzitter Nico de Boer en andere betrokkenen. Interviews hield ik zoveel mogelijk af, publicitaire overkill doet Nijmegen geen goed en lost bovendien het probleem niet op.

Ik ontving samen met sportwethouder Paul Depla de twee Nijmeegse paralympiërs die in Beijing actief waren, sprak samen met het college met vertegenwoordigers van de Nijmeegse ondernemersverenigingen (Industriële Kring Nijmegen, VNO-NCW, Kamer van Koophandel, MKB-Nijmegen) en werd door onderzoekers namens de Raad voor Openbaar Bestuur en het ministerie van Binnenlandse Zaken ondervraagd over de verschillen tussen de besturing van het rijk en de gemeente (conclusie: het rijk kan heel wat leren van de gemeente).

Op dinsdagavond was ik in het kader van mijn actie ‘Eten in de wijk’ te gast bij mevrouw Amal Karam, Palestijnse journaliste van oorsprong, politiek vluchtelinge uit noodzaak, geïntegreerde betrokken Nijmeegse burger door ontwikkeling en doorzettingsvermogen en prima gastvrouw van nature. Zij had een mooi gezelschap aan haar tafel genood: een Franse en een Armeense buurvrouw en haar Hollandse vriend. Het gesprek bleef dan ook niet tot Nijmegen beperkt.

Vrijdag bracht ik een werkbezoek aan onze eigen directie Stadsbedrijven, waar nagenoeg alle uitvoering van de gemeente onder ressorteert, van ICT-beheer tot sportservice, van begeleiding bouwprojecten tot telefooncentrales. Het zijn de laatste werkdagen van directeur Ward Verkuylen en hij laat met kennelijke en terechte trots zien wat hij achterlaat voor zijn opvolger. Dezelfde vrijdag overlegde ik ook samen met medewerker Berrie Schattenberg met Tineke Lodders en Ronald van der Hijden van het Landelijke Stedenberaad Nicaragua over onze stedenband met Masaya en de samenwerking met andere Nederlandse gemeenten op dit vlak.

Ten slotte vroegen ook landelijke ontwikkelingen in het veiligheidsbeleid tijd en aandacht. Hoge ambtenaren van Binnenlandse Zaken kwamen daar in Nijmegen over praten. Ook woonde ik in het Johan de Witthuis in Den Haag een tafelgesprek over politie en veiligheidsregio’s bij met de collegae Job Cohen, Jozias van Aartsen en Annemarie Jorritsma, minister Guusje ter Horst en directeur-generaal Veiligheid Dick Schoof en zijn plaatsvervanger Gert Jan Bos. Dit najaar moet er in Den Haag worden besloten over de toekomst van het politiebestel en over het wetsvoorstel over de veiligheidsregio’s.

Toespraak: Uitvaart Rob Bloem

Twee weken geleden zou Rob afscheid nemen van onze gemeenteraad. Hij had het allemaal zorgvuldig gepland, zoals hij dat in politieke zaken wel vaker deed de laatste maanden. Hij zou spreken en zijn opvolger in de raad introduceren, ik zou als voorzitter van de raad wat zeggen en hij wilde graag dat een collega uit de PvdA-fractie, Alard Beck, met wie hij een persoonlijke band voelde, ook iets zou zeggen namens de raad. Zo is het ook gegaan, alleen Rob was er zelf niet bij. Het lukte gewoon niet meer om nog één keer achter die microfoon te zitten. Chantal Teunissen, die hem zeer nastond, sprak de woorden van de ‘baas’ uit.

Het was een merkwaardige sfeer, want we namen afscheid van iemand die er niet was en toch weer wel, want op zijn bed aan het raam dat uitkijkt over de bomen van de Van Slichterhorststraat volgde hij alle afscheidswoorden nauwgezet via de moderne communicatietechnologie. In de raad was er veel emotie, maar die voelde je als het ware ook aan de andere kant van het internet. We wisten natuurlijk dat die avond in de raadszaal de voorbode was van het afscheid van Rob vandaag.

15 tot en met 21 september

Het is de week van Prinsjesdag en dus van de Miljoenennota. De rijksuitgaven groeien ondanks de wankele staat van de economie gestaag door en dat heeft in positieve zin effect op wat onze stad uit het Gemeentefonds ontvangt.
Eigenlijk staat er verder weinig nieuws in de begroting, nagenoeg alle voorstellen waren al bekend, ook die op het terrein van veiligheid. Ik heb mij wel gestoord aan de tekst uit de Troonrede waarin staat dat er komend jaar 125 wijkagenten erbij komen. Dat is in dubbel opzicht een gotspe. In de eerste plaats worden er geen agenten uitgedeeld maar geld dat aan de politieregio’s ter beschikking komt. In de tweede plaats is dat geld voor die 125 agenten oud geld, want vorig jaar werd er afgesproken dat er in deze kabinetsperiode 500 wijkagenten bijkomen en dit is dus gewoon een kwart daarvan. En bovendien zijn er nog geen agenten op straat als je daar geld voor geeft. Die moeten eerst worden opgeleid. Ons eigen politiekorps moet bovendien agenten inleveren omdat we een ‘krimpkorps’ zijn en dan zijn een paar extra wijkagenten (12 voor de hele regio in de komende vier jaar) niet meer dan een doekje voor het bloeden.

Oud-gedeputeerde Doesburg klaagt in de Gelderlander dat ook dit jaar weer de Randstad wordt bevoordeeld boven de rest van Nederland. Ook Gelderland zou tekortkomen. Ik ben nooit zo onder de indruk van dit soort geweeklaag dat ons niet verder helpt. Maar als ik dat publiek zeg, dan ben ik in de ogen van sommigen natuurlijk een soort crypto-randstedeling. De werkelijkheid is dat we natuurlijk best iets meer uit de nationale ruif zouden willen krijgen en daar ook flink voor lobbyen (van cultuur tot infrastructuur en van grensoverschrijdende economische projecten tot veiligheid), maar zeker geen verschoppelingen zijn. Veel investeringen buiten het Gelderse komen ook aan ons ten goede, van de 2^de Maasvlakte tot Schiphol en van kennisinstituten die toevallig niet in onze provincie zijn gevestigd maar wel veel voor ons doen tot investeringen in duurzame energieopwekking die het hele land minder afhankelijk maken van olie en aardgas. Percentages zeggen dan niet zoveel. Ondertussen moeten we natuurlijk met volle kracht blijven investeren in de netwerken waar we onze Nijmeegse en Gelderse belangen het beste kunnen dienen. Dat de Joris Ivensstichting bijvoorbeeld nu toch op middelen mag rekenen de komende jaren, heeft weinig met de Haagse Raad voor de Cultuur te maken en alles met op deuren blijven kloppen die al gesloten leken.

Het is ook de week van voortdurende overlast en brandjes in de Meijhorst, tot en met brandstichting in de Boerderij toe. Er zijn daar groepen jongeren, zowel in de leeftijd van 12-18 als 18+, die een nog steviger aanpak nodig hebben. Het is treurig om te constateren dat hier verhoudingsgewijs veel jongens van Marokkaanse herkomst bij zitten. Ik wil hier geen Amsterdamse of Edese toestanden en ben van plan om met verblijfsverboden en mobiel cameratoezicht het winkelcentrum en omgeving veiliger te maken. Bovendien zal er gericht worden opgetreden tegen jongeren die zich weinig meer van buurt of thuis aantrekken.

Deze week staat in het teken van herdenken. Ik denk in de eerste plaats aan ons oud-raadslid Rob Bloem die donderdagmiddag 18 september is overleden. Het is de laatste weken snel gegaan. Nog geen twee weken geleden zat ik aan zijn bed. Hij kwam er niet meer makkelijk uit, maar was helder, geïnteresseerd en nog steeds vol levenslust al was zijn pijn merkbaar. Ik ben blij dat ik hem nog heb opgezocht en aan het begin van de week nog een briefje stuurde. Rob wordt ook door mij herdacht als een warme emotievolle man die zich met hart en ziel aan Nijmegen en de Nijmeegse burgers overgaf. Komende week is zijn begrafenis.

Het is ook de week van Market Garden, 64 jaar geleden. Het valt me opnieuw op hoezeer de rivieren ook de herdenkingen scheiden. Boven de Waal wordt de verloren Slag om Arnhem betreurd en daaronder de heroïsche strijd die tot bevrijding leidde en tot het front dat onze regio gedurende meer dan een half jaar beheerste. Het is ook het onderscheid tussen de sector van de Britse en die van de Amerikaanse landingen. En misschien ook wel een beetje het verschil tussen Arnhem en Nijmegen. Hoe dan ook, we moeten komend jaar, als alles 65 jaar geleden is, de herdenkingen en andere activiteiten in de regio goed op elkaar afstemmen.

Er zijn ook dit jaar weer de nodige veteranen, vooral Britten maar ook enkele Amerikanen en Polen. Oude en soms erg broze mannen die vol trots hun rode, groene en zwarte baretten dragen, de borst volgespeld met alle zeer verdiende onderscheidingen. Op woensdag 17 september, de dag waarop de operatie van start ging, woon ik de herdenking van de Market Garden Veterans bij op de Britse oorlogsbegraafplaats Jonkerbos.

Vrijdag organiseert de basisschool de Oversteek de jaarlijkse ceremonie bij het monument op de Oosterhoutsedijk, de plek waar de para’s van 504 PIR, 82nd Airborne Division na een moordende overtocht over de Waal optrokken om de spoor- en verkeersbruggen van de noordzijde aan te vallen. De vers aangetreden Amerikaanse ambassadeur James Culbertson en zijn vrouw komen speciaal langs. Een mooie ceremonie waarin schoolkinderen gedichten voorlezen en de vlaggen worden gehesen. Bovendien roeien als eerbetoon aan hun Amerikaanse voorgangers, Hollandse soldaten in rubberen bootjes de Waal over.

Zaterdag is het precies 64 jaar geleden dat die oversteek werd uitgevoerd en de stad daadwerkelijk werd bevrijd. In de Stratemakerstoren aan de Waalkade is een mooie expositie ingericht. In aanwezigheid van onder meer de Britse ambassadeur Lyn Parker spreek ik de Amerikaanse veteraan Francis Keeve toe. Hij behoorde tot I-company van het 3^de bataljon van het 504 regiment, de eenheid die de oversteek maakte. Keeve zat in de eerste boten die de Waal overstaken en raakte op de Lentse oever ernstig gewond door mitrailleurvuur. Hij verloor bij die actie zijn portemonnee en dus krijgt hij vandaag er een van mij terug, gevuld met bijzondere munten en een origineel biljet van 1 gulden uit 1943, gedrukt op Amerikaanse persen. Ook op het terrein van het bedrijf CP Kelko is nog een herdenkingsceremonie met kransen en volksliederen. De belangstelling neemt naar mate de jaren voortschrijden alleen maar toe, gelukkig maar.

Zondag 21 september rijd ik een uurtje mee met de Market Garden Old Comrades Group in een toer van klassieke auto’s die naar de begraafplaats in Kleve leidt. In een prachtige Bentley hoor ik ontroerende verhalen van een Britse veteraan die op D-day aan land ging in Normandië en over Hells Highway uiteindelijk in Nijmegen terecht kwam. Ik was vrijdagavond overigens ook nog samen met gemeentesecretaris Pier Eringa aanwezig bij de Airborne-herdenking in Arnhem.

Ik zei al, het was de week van het herdenken. Dat gold ook voor de Vrede van Nijmegen. Woensdag was het precies 330 jaar geleden dat het afzonderlijke vredesverdrag tussen Frankrijk en Spanje in Nijmegen werd getekend. Als start van een jaar vol activiteiten rond de Vrede van Nijmegen bood een heraut uit de oudste stad van het land in Den Haag de ambassadeurs van Frankrijk en Spanje beiden een replica aan van het 17^de eeuwse schilderij van de ondertekening van die vrede, dat in het Valkhofmuseum is te bewonderen. Zij stellen die geste zeer op prijs.

Behalve al het herdenken kende de week ook de normale drukke agenda. Ik had natuurlijk mijn gewone ambtelijke overleggen over tal van onderwerpen en de collegevergadering met aansluitend een rondwandeling door de binnenstad onder begeleiding van actieve en meedenkende binnenstadondernemers. Voor een publiekscampagne voor de wetenschap nam ik mijzelf wat wangslijm af dat in buisjes naar Amerika wordt verzonden. Over een paar weken weet ik van welke Afrikaanse stammen mijn voorvaderen afstamden en welke weg ze hebben afgelegd in al die duizenden jaren om hier in Nijmegen uit te komen.

Ik sprak maandag onder het eten bij met DAR-directeur en MKB (Midden- en Klein Bedrijf)-voorzitter Theo Lemmen over het ondernemersklimaat in Nijmegen, woensdag met Robert Baruch en Frank Eliëns over Kids Rights en wat ik aan dit goede doel kan bijdragen en vrijdag met onder andere Commissaris van de Koningin Clemens Cornielje over de komende wet op de veiligheidsregio’s. Bij het 65 jaar getrouwd echtpaar De Bruin uit de Meijhorst kwam ik woensdagmiddag op de thee, met de burgemeesters uit de regio lunchte ik vrijdag in Millingen, in buurthuis ’t Oude Weeshuis spelde ik zondagmiddag een Zilveren Waalbrug op de revers van topvrijwilliger meneer Van der Pool en in het prachtige Huygensgebouw van de universiteit reikte ik vrijdagmiddag de prijzen uit van het wiskundetoernooi voor middelbare scholieren. Gewonnen door het Vossiuscollege uit Amsterdam maar met een eervolle vermelding voor mijn eigen Stedelijk Gymnasium. Ook opende ik donderdag het jubileumcongres van GGz (Geestelijke Gezondheidszorg) Nijmegen, dat 25 jaar bestaat. In mijn toespraak ga ik in op de veranderde houding van de samenleving ten opzichte van ‘mensen met een vlekje’. Als voorzitter van het landelijke Veiligheidsberaad hield ik dezelfde dag nog een andere toespraak ter gelegenheid van de opening van het Academische Jaar van het Nederlands Instituut voor Fysieke Veiligheid (NIFV).

Ik nam die middag ook het eerste exemplaar van het evaluatierapport over de stroomstoring in de Tieler- en Bommelerwaard van eind vorig jaar in ontvangst. De onderzoekers concluderen dat wij als veiligheidsregio de getroffen burgers in het algemeen wel goed hebben bediend, maar dat de communicatie beter had gekund. Ik ben het daar wel mee eens.

En donderdagavond was er natuurlijk die glorieuze overwinning van NEC op Dinamo Boekarest. Het had eigenlijk 2 of 3-0 moeten zijn, maar a la. Ik kijk of ik over twee weken misschien NEC kan toejuichen in Roemenië, het zou mooi zijn als de agenda dat toelaat.

Minder mooi was het wangedrag van de Roemeense supporters. De suppoosten die normaal de verantwoordelijkheid binnen het stadion dragen, waren niet meer in staat om dat te voorkomen zodat uiteindelijk de ME het stadion in moest. Er werd met vuurwerk en stoelzittingen gegooid, schandalig. Ik hou mijn hart vast voor de return.

Toespraak: Opening van het academisch jaar van het NIFV

Dames en heren,

Het is eigenlijk bijzonder dat ik u vandaag mag toespreken in mijn hoedanigheid als voorzitter van het Veiligheidsberaad, de bestuurlijke koepel van de veiligheidsregio’s. Officieel zijn die veiligheidsregio’s er immers nog niet. Het Veiligheidsberaad zweeft als het ware nog; de koepel is in de lucht in afwachting van 25 zuilen om op te rusten.

Zoals u weet, moet het wetsvoorstel Veiligheidsregio’s nog besproken worden in de Tweede en in de Eerste Kamer. Er was sprake van dat de wet per 1 januari 2009 zou worden ingevoerd, maar dat is al geen optie meer. En als ik alle geluiden die ik hoor op een rijtje zet, dan denk ik dat het nog wel een tijdje kan duren voor de wet van kracht wordt.

Ik vind het eigenlijk wel aardig om bij u de stemming eens te peilen. U bent allemaal op één of andere manier betrokken bij het veiligheidsdomein. Wie van u denkt dat de wet Veiligheidsregio’s bij de opening van het volgende Academisch Jaar zal zijn ingevoerd ? Steekt u uw hand eens op als u denkt dat de wet zo volgend jaar september zal zijn ingevoerd.

Toespraak: Symposium Geestelijke Gezondheidszorg en de buurt

Dames en heren,

Voordat ik van start ga met mijn verhaal, wil ik de GGz Nijmegen van harte feliciteren met het 25-jarig bestaan.

Het is een understatement om te zeggen dat er in die relatief korte periode sprake is geweest van grote veranderingen in het denken over de geestelijke gezondheidszorg, in de aanpak van de problematiek en in de publieke opinie over dit onderwerp. Maar GGz Nijmegen heeft in die woelige tijden het hoofd boven water gehouden en heeft de uitdagingen actief opgepakt.

Ik wil de GGz dan ook complimenteren met dit symposium, en in het bijzonder het onderwerp van het symposium. Want achter de neutraal klinkende titel “Geestelijke gezondheidszorg en de buurt” gaat een wereld van lastige maatschappelijke vraagstukken schuil.

8 tot en met 14 september

Het college vergadert twee dagen op de hei. Nu ja, twee dagen; maandagochtend en middag en dinsdagochtend.De hei is ook relatief, want we zitten in een comfortabele zaal op het landgoed van Jachtslot de Mookerheide, vlak bij Nijmegen. Tijdens deze dagen doen we de reguliere collegeagenda af en spreken we over thema’s die de individuele portefeuilles van wethouders overstijgen. Dit keer praten we over de plannen voor onze krachtwijk Hatert, en over hoe het met de Nijmeegse jongeren gaat en welke problemen we in het jeugdbeleid tegenkomen. Als het over vandalisme, bendevorming, uitgaanscriminaliteit, alcoholmisbruik en geweld gaat, maak ik mij zorgen over jongeren. Er zijn in heel Nederland ook steeds meer jongeren met forse psychische problemen. We moeten bovendien niet verhelen dat wij ook in onze stad te maken hebben met specifieke groepen jongens die voor moeilijkheden zorgen, Nijmeegse jongeren met een Antilliaanse en Marokkaanse achtergrond. De oververtegenwoordiging van deze groepen in rotzooi en criminaliteit heeft natuurlijk ook een culturele dimensie die samenhangt met tweede generatieproblemen, gebroken gezinnen, ontworteling en kansloosheid. In enkele wijken hebben we nu echt last van Marokkaanse jongeren die de harde repressieve hand van politie en justitie nodig hebben omdat alleen preventiebeleid en jongerenwerk niet geëigend zijn. In het algemeen lijkt het overigens met de Nijmeegse jongeren heel behoorlijk te gaan. Het gesprek in het college levert input voor de nota jeugdbeleid die wethouder Lenie Scholten voorbereidt.

Een hoofdbestanddeel van het collegeberaad is natuurlijk de komende stadsbegroting. De coalitieverhoudingen hebben de laatste maanden wat onder druk gestaan, onder meer door een amendement over de indexering van de OZB waar de partijen het hartgrondig over oneens waren. De externe ontwikkelingen die de stadsbegroting negatief beïnvloeden, maken het niet makkelijker. In een goede sfeer en met gevoel voor de verschillende posities bespreken we in het college de verschillende opties om de begroting sluitend te krijgen. Wordt vervolgd.

Woensdagavond nemen we tijdens de raadsvergadering afscheid van Rob Bloem als raadslid. Het was de bedoeling dat Rob daar zelf bij zou zijn, maar dat lukt niet meer. Zoals hij zelf in een toespraakje die door zijn fractiegenoot Chantal Teunissen wordt voorgelezen zegt: dit is zo’n off-day waarin het gewoon niet gaat. Gelukkig is er internet (zie http://www.nijmegen.nl/, raad in beeld) zodat Rob en zijn gezin toch onze afscheidswoorden kunnen volgen. Ik concludeer dat zijn raadslidmaatschap onvoltooid is gebleven maar wel van waarde was, voor zijn partij en voor de stad. Ik zal hem in de Nijmeegse politiek missen. Het is zoals het is, is Rob’s credo en inderdaad, zo is het.

Deze week zijn er diverse bijzondere bijeenkomsten. In Den Haag ontvangen dinsdagavond de burgemeesters van de grote Gelderse steden (Nijmegen, Apeldoorn, Arnhem en Ede) samen met de commissaris van de Koningin Tweede Kamerleden die Gelderland in hun portefeuille hebben of op een andere manier en band met ons landsdeel hebben. We doen dat in café Dudok tegenover het Binnenhof. De kamerleden eten aan tafeltjes waar per gang een andere burgemeester aanschuift. Zo kunnen we allemaal onze boodschappen kwijt. Voor Nijmegen bepleit ik onder andere aandacht voor hoogwaardig openbaar vervoer in de regio, een sluitend terugkeerbeleid voor uitgeprocedeerde asielzoekers, het integratiebelang van museumpark Oriëntalis en extra ondersteuning van de steden in de grensregio’s als motoren van grensoverschrijdende economische ontwikkeling.

Ook de toekomstige wetgeving rond de veiligheidsregio’s komt ter sprake. Onze bijeenkomst wordt bezocht door kamerleden van CDA, PvdA, VVD, D66 en ChristenUnie, waaronder twee fractievoorzitters. SP en GroenLinks laten het helaas afweten, net als overigens partijen ter rechterzijde. Rita Verdonk is er ook niet. Ze is wellicht bezig in het land, al meent haar vroegere grote vriend, campagneleider en geldschieter Ed Sinke dat ze eigenlijk alleen maar lucht produceert. Ondertussen staat Rita nog steeds op meer dan 17 zetels. Hoe is het mogelijk.

Een andere boeiende activiteit deze week is de opening van de Liberation Route Arnhem-Nijmegen. Zo heet het, maar de volgorde zou logischerwijze natuurlijk Nijmegen-Arnhem moeten zijn, nu Market-Garden zich van zuid naar noord bewoog en na de bevrijding van Nijmegen Arnhem een brug te ver bleek. Dat- en het slechte weer – daargelaten, is het een bijzondere gebeurtenis. Op 23 historische plekken in en rond de beide steden zijn zogenoemde luisterkeien geplaatst, waar via het mobieltje of met hoofdtelefoon het verhaal van 1944-1945 kan worden gehoord. Dat brengt de bijzondere geschiedenis van onze streek heel dichtbij.

In Arnhem verzamelen we vrijdagmiddag met tal van betrokken instanties, buitenlandse vertegenwoordigers en zelfs enkele veteranen om vervolgens in Oosterbeek en in Groesbeek enkele luisterkeien te onthullen. In Oosterbeek nemen de burgemeesters van Arnhem en Renkum deze taak op zich, in Groesbeek doe ik dat samen met locoburgemeester Spaan. Om al deze luisterkeien te bezoeken, kost snel twee dagen. Maar als je in de buurt woont, kan je er natuurlijk ook af en toe een paar doen. In Nijmegen liggen ze bij het Joris Ivensplein (waar Jan van Hoof de dood vond), aan het Raadhuishof bij monument De Schommel (het bombardement van 22 februari 1944), de Waalkade en het Valkhof (de strijd om de brug).

Verder praat ik deze week weer veel over (de organisatie van) veiligheidsbeleid. Ik spreek samen met de voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding in Arnhem met voorzitter en directeur van het NIFV (Nederlands Instituut Fysieke Veiligheid), ook wel bekend als de Brandweeracademie. Ook komen de directeuren van twee veiligheidsregio’s bij mij op bezoek om over hun rol in de toekomstige structuur van het landelijk Veiligheidsberaad te spreken. Ik heb ook mijn reguliere overleggen met de Nijmeegse politiechef en met de brandweercommandant en bovendien komt het Bestuursteam Handhaving bij elkaar. Ook de lokale driehoek (burgemeester, districtschef, officier van justitie) vergadert deze week, onder meer over de jongeren in de wijk Neerbosch Oost. Het dagelijks bestuur van de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid annex Adviescommissie politieregio komt eveneens bijeen en daarmee gaat snel de donderdagmiddag heen. Het veiligheidsbeleid kost ook een flink stuk van mijn zaterdag, want van 10 tot 14 uur zit ik in Utrecht samen met mijn 24 collega’s korpsbeheerders en voorzitters van veiligheidsregio’s te vergaderen over de toekomst van de brandweerzorg, de wet op de veiligheidsregio’s, de besturing van de politie en de bovenregionale politiesamenwerking.

Maar ik doe ook nog andere dingen. Zoals het in ontvangst nemen van de eerste studentcard, een initiatief van een Nijmeegse jonge onderneemster die bedrijven zo ver weet te krijgen dat ze korting geven aan studenten in het hoger onderwijs. Op uitnodiging van de CDA-jongeren praat ik donderdagavond een uurtje over mijn eigen politieke en bestuurlijke loopbaan. Vrijdagmiddag ben ik bij een bijeenkomst in het Goffertstadion over de plannen voor een topsportcentrum met hoogwaardige gezondheidszorgvoorzieningen. Zaterdag eind van de middag feliciteer ik de 100-jarige Nijmeegse papierfabriek die ooit begon als De Gelderlander, later Gelderland-Tielens heette, toen KNP en nu als Sappi Nijmegen door het leven gaat. Per dag worden aan de Energieweg rollen papier geproduceerd met een totale lengte van meer dan 1200 kilometer, zo ongeveer de afstand tussen Rome en Nijmegen. De papierindustrie staat onder grote druk, maar de Nijmeegse ‘mill’ (zo heet dat, komt nog van de vroegere papiermolens denk ik) doet het onder de omstandigheden prima. Zondag bezoeken Machteld en ik het Vondelfestival in de wijk Bottendaal, een mooi buurtfestival met dans, oer-Hollandse spelen, nostalgie naar het oude café De Toekomst en Caribische muziek. Met gewortelde Bottendaler Jan van der Meer nemen we ook even een kijkje op het voormalige Dobbelmanterrein, dat een schitterende metamorfose heeft ondergaan.

De allerleukste bijeenkomst deze week bezoek ik overigens geheel particulier, samen met mijn dochter Julie. We zijn beiden hardcore fans van de Amerikaanse televisieserie The West Wing, die zeven seizoenen draaide en alle denkbare prijzen won. In Nederland werden er slechts 4 jaargangen uitgezonden op een bovendien onmogelijk tijdstip. De serie handelde over de staf van de (Democratische) president (gespeeld door Martin Sheen), ondergebracht in de westelijke vleugel van het Witte Huis en werd geschreven door de briljante Aron Sorkin. In het Haagse Pulchri komen zo’n driehonderd mensen samen op een TWW fanavond, gesponsord door Berenschot en de Rijksvoorlichtingsdienst. Ik ontwaar andere diehards uit bestuur en politiek zoals Ronald Plasterk die de avond opent. Heerlijk, tijd om de hele dvd-box (7 x 22 afleveringen x 40 minuten) nog eens te gaan kijken…

1 tot en met 7 september

De PvdA-fractie in de Nijmeegse gemeenteraad heeft gelezen dat in Amsterdam direct de schade wordt verhaald op jonge vandalen die zich hebben misdragen.Dat moeten we in Nijmegen ook invoeren. Dat is inderdaad een goed plan, alleen moeten we wel even goed nagaan waar het eigenlijk over gaat. Ook in Nijmegen proberen we waar dat mogelijk is gemeentelijke schade te verhalen. Dat doen we nu met name als in een strafproces de mogelijkheid wordt geboden om civielrechtelijk ook schadevergoeding te claimen. Wat Amsterdam nu doet, is direct een schadebrief sturen zonder het proces af te wachten. Dat kan alleen maar als er sprake is van bekennende verdachten of als die op heterdaad betrapt zijn. In veel gevallen zal dat helaas niet het geval zijn. Toch is het de moeite waard om te kijken of wij er iets mee kunnen.

Vandalen financieel aansprakelijk stellen voor hun wandaden moet zeker ook gebeuren rond Oud en Nieuw. Deze week rond ik het rapport van de Commissie Overlast Jaarwisseling af. Deze commissie heeft in opdracht van de minister van Binnenlandse Zaken de ernst van het oud&nieuw vandalisme en wat daar zoal tegen wordt gedaan geïnventariseerd. Maandag zitten we voor de laatste vergadering bij elkaar. We komen niet met spectaculaire aanbevelingen, wel met zinnige suggesties die in verschillende gemeenten en regio’s al in de praktijk worden gebracht. Eind van deze maand bied ik ons rapport aan Guusje ter Horst aan. Ik kan nu alvast wel verklappen dat het een uiterst kort rapport is, zo’n 20 bladzijden. De kans is dus groot dat het voor de verandering eens gelezen wordt.

Deze week zoals gewoonlijk weer veel tijd besteed aan veiligheidsbeleid, zowel lokaal, regionaal als landelijk. Alle lokale zorgen op dit vlak komen in mijn wekelijks overleg met de gemeentelijke veiligheidsadviseurs aan de orde. We leggen de laatste hand aan een notie over overlastgevende jongeren. Binnenkort wil ik ook de raad (en de inwoners van Nijmegen) meer inzicht geven in wat we in onze stad doen met de zogenoemde BIBOB-wetgeving, dat wil zeggen de bestuurlijke aanpak om integriteit te bevorderen en georganiseerde criminaliteit tegen te gaan.

Het Dagelijks Bestuur van het Veiligheidsberaad komt maandagmiddag in Utrecht bijeen, we praten onder meer over de stand van de wetgeving en de toekomstvisie op de brandweerzorg. Woensdag buigt in in Nijmegen de Stuurgroep Evaluatie Stroomstoring zich over het rapport dat onderzoekers van het Nederlands Instituut voor Fysieke Veiligheid (NIFV) hebben opgesteld. De hoofdlijn ondersteun ik wel: we hebben in die donkere dagen voor kerstmis 2007 goed voor de burgers van de Bommelerwaard kunnen zorgen, maar in de interne organisatie en bij de communicatie zijn nog wel verbeteringen denkbaar.

Donderdag besteed ik zelfs de hele dag aan veiligheidskwesties. Op landgoed Groot Warnsborn bij Arnhem komen de burgemeesters uit onze regio Gelderland-Zuid bijeen. ’s Ochtends worden we bijgepraat over de aanpak van de zware en georganiseerde criminaliteit, ’s middags praten we over het onderzoek naar de regionale dekking van de brandweerzorg. In het najaar is dat onderzoek helemaal klaar en openbaar. Vrijdagmiddag zitten de burgemeester van Terneuzen en de brandweercommandanten van Amsterdam en Eindhoven bij mij aan tafel. Zij zijn respectievelijk de portefeuillehouder brandweerzorg van het Veiligheidsberaad en voorzitter en bestuurslid van de Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR), vergezeld van de secretarissen van beide organisaties. Zeg maar de brandweertop van Nederland. We zoeken een intensieve samenwerking, te beginnen met een colocatie van de bureaus van Veiligheidsberaad, NVBR en GHOR (Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen) -Nederland, de koepel van professionals die bij rampen en ongevallen verantwoordelijk zijn voor de geneeskundige hulpverlening.

Het burgemeestersleven bestaat gelukkig nog uit veel meer dan alleen veiligheid.

Wat te denken van de huldiging van onze Nijmeegse Olympische sporters. De medaillewinnaressen Maartje Goderie, Eefke Mulder en Piek van Rumpt worden woensdagmiddag in het zonnetje gezet en begiftigd met de zilveren erepenning van de stad Nijmegen respectievelijk de zilveren Waalbrugspeld. De Gelderlander heeft er de volgende dag slechts een zurig stukje voor over, maar de sportsters waren zelf in de wolken en hun familie en vrienden eveneens.

Op maandagavond mag ik net als een jaar geleden samen met gedeputeerde Marijke van Haaren, stadsregiovoorzitter Jaap Modder en mijn Arnhemse collega Pauline Krikke het seizoen van (de ondernemingsorganisatie) VNO-NCW openen in Wijnfort Lent. Ook dit jaar stelt Kamer van Koophandel-algemeen directeur Ronald Migo weer brave maar ook relevante vragen. Het gaat goed met de regio, maar er zijn wel zorgen in deze tijden van economische vertraging. De bereikbaarheid van Nijmegen is er een van. Hoewel er voortgang is geboekt, is de bijeenkomst toch een beetje een herhaling van zetten.

Dinsdagmiddag waagt het college zich aan een werkbezoek buiten onze stad, al scheelt het maar een paar honderd meter. We zijn te gast bij Oriëntalis, het museumpark voor cultuur en religie, dat zich op het terrein van het vroegere Bijbels Openluchtmuseum heeft ontwikkeld. Directeur Pieter-Mathijs Gijsbers heeft een aanstekelijk enthousiasme. Zijn ambitie om van Oriëntalis een nationaal en zelfs internationaal centrum voor educatie en bezinning op religieuze en culturele verschillen en verbindingen te maken, spreekt mij zeer aan. Er zijn op dit vlak grote slagen te maken en dan is een stuiver subsidie uit de cultuurpotten van OCW (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) niet voldoende. Ik hoop dat minister Ella Vogelaar van Integratie dit unieke project wil omarmen. Op een feestje in het weekend spreek ik haar belangrijkste adviseur er gelijk op aan.

Deze week is er voorts weer een regulier overleg met de voorzitters van de universiteit en het universitair medisch centrum en met de rector magnificus. Het contact met het belangrijkste kenniscomplex dat Nijmegen heeft, is tegenwoordig hecht. Dat komt zowel de academie als de stad ten goede. Ook sprak ik op een symposium over Healthy Aging (dat willen we tenslotte allemaal) in Sanadome. Gezondheidszorg en daaraan gerelateerde bedrijvigheid zijn voor Nijmegen ongelofelijk belangrijk. Een kwart van onze beroepsbevolking werkt in deze sector. Ook daar zijn de kennisinstituten belangrijk, omdat innovatie de toekomst van onze gezondheidszorg bepaalt. Dat zal de nieuwe voorzitter van de raad van bestuur van het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis, Piet Hein Buiting, alleen maar bevestigen. Hij komt vrijdag langs voor een kop koffie en blijkt graag bereid tot goede afstemming op strategische onderwerpen.

Verder deze week een bezoekje aan onze Verkeersmanagementcentrale (VMC) om de doorstroming op onze hoofdverkeersassen te bespreken, een kop koffie met een fractievoorzitter uit de gemeenteraad, overleg met de gemeentesecretaris en met griffier en plaatsvervangend raadsvoorzitter, interviews met het binnenstadblad Novio Nova (over, hoe kan het ook anders, onze binnenstad) en Trouw (over Nijmegen en de oorlogsjaren) en een dagelijks bestuursvergadering van de Euregio Rijn-Waal in Kleve.

Ook ga ik vrijdag even langs bij Rob en Caroline Bloem. Rob heeft nu veel last van zijn ziekte en bestrijdt de pijn met een morfinepompje. Hij ligt op bed en het is de vraag of hij er nog veel uit zal komen. Het verbaast mij dat hij de laatste maanden nog zoveel energie heeft willen steken in zijn partij het CDA. Ik bewonder hem er ook om, hij neemt zijn verantwoordelijkheid tot op het laatst ernstig. We spreken over de raadsvergadering volgende week waarop Rob afscheid wil nemen. Ik hoop dat hij daartoe fysiek nog in staat zal zijn. De tijd die hij nog heeft, is kostbaar. Ik leef met hem maar ook met Caroline en hun beide zoons mee.

Toespraak: Huldiging deelnemers Olympische spelen

Dames en heren,

“Sport is overbodig, ben je gezond, dan is het tijdverspilling. Ben je niet gezond, dan is het slecht voor je”. Ik haast me te zeggen dat dit niet mijn woorden zijn, maar die van de Britse staatsman Winston Churchill. Dat zag je ook wel van hem af! Churchill zou zich de afgelopen weken niet thuis hebben gevoeld in Bejing.

Dames en heren en vooral: beste Olympiërs, van harte welkom! De afgelopen dagen hebben vooral de medaillewinnaars heel wat huldigingen ondergaan, tot bij onze Majesteit toe. Al dat eerbetoon wordt misschien soms te veel.
Ik kan me voorstellen dat jullie ook toe zijn aan rust. Adriaan Roland Holst zei ooit: “Moegehuldigd kwam hij thuis, vermenigvuldigd tot en muis”. Maar jullie moeten nog even geduld hebben, eerst gaan ook wij jullie huldigen.

Sport neemt in de oudste stad van ons land een belangrijke plaats in. Wij investeren heel bewust in het versterken van de driehoek wijk - school - vereniging, het versterken van de sportverenigingen, het verbeteren van de sportaccommodaties en het versterken van de topsport. En uiteraard zijn de Olympiagangers de ambassadeurs van ons topsportbeleid.
Ik ga hier geen exposé houden over het Nijmeegs sportbeleid, dat kan wethouder Paul Depla trouwens veel beter, maar wil daar nog wel één korte zin over kwijt. Een stad zonder sport is een stad zonder leven. Sport is van ontzettend groot belang voor de sociale cohesie in de samenleving.